poniedziałek, 11 lutego 2019

Katalog Wiatraków



Tworzyłem ta galerię przez 4 lata. Znajdują się w niej w większości drewniane wiatraki typu "Koźlak" zlokalizowane w powiecie kaliskim. Nie do wszystkich miałem dobry dostęp, gdyż wiele z nich znajduje się na prywatnych posesjach czy podwórkach. Nie mam też pewności, czy zamieszczone informacje w ich opisach są prawdziwe. Gdybyście wiedzieli coś więcej na temat któregoś to śmiało piszcie. Jeden wiatrak jest niezidentyfikowany, więc może komuś z was uda się odszyfrować jego lokalizację. Jestem też ciekawy, które z nich udało się wam zobaczyć "na żywo"? :)

Wiatrak "Koźlak" to najstarszy i najprymitywniejszy typ wiatraka europejskiego. Jego nazwa pochodzi od jego specjalnej konstrukcji. Podstawą wiatraka był tzw. kozioł, który podtrzymywał słup stanowiący pionową oś. Dzięki niemu była możliwość obracania całej konstrukcji, zależnie od kierunku wiatru, który mógł wtedy napędzać śmigła (potocznie nazywane skrzydłami). Wokół własnej osi wiatrak był obracany za pomocą drąga drewnianego o długości 8-9 m (tzw. łogon lub dyszel), przy pomocy łańcucha przyczepionego do kołowrotu lub też koni. Prędkość skrzydeł regulowano za pomocą dokładania lub odejmowania klepek na skrzydłach. Koźlak służył do przemiału zbóż na mąkę. Posiadał konstrukcję trzy poziomową: kondygnacja dolna - stelaż kozła, dwie pozostałe służyły do produkcji mąki.

Pierwszym z nich jest:

KOSMÓW-KOLONIA (gm. Ceków-Kolonia) - wiatrak znajduje się na polnej drodze przy dojeździe do gospodarstwa. Ciekawostką jest to, że w jego sąsiedztwie stoi ogromny wiatrak produkujący energię elektryczną.
Stan obiektu na dzień: 20.05.2018

ALEKSANDRIA (gm. Brzeziny) - wiatrak koźlak wybudowany w 1887 roku. Znajduje się na lekkim wziesieniu pośród pól uprawnych i małego lasku.
Stan obiektu na dzień: 06.05.2018

CIEPIELEW (gm. Lisków) - wiatrak znajduje się przy drodze asfaltowej. Widoczna murowana część, która powstała w późniejszym czasie. Stan obiektu na dzień: 29.05.2018

JANKÓW (gm. Żelazków) - wiatrak koźlak wybudowany ok. 1830 roku.
Stan obiektu na dzień: 29.04.2018

MAŁGÓW (gm. Lisków) - wiatrak stoi tuż przy drodze Lisków - Rzymsko. Widoczna murowana część, która powstała w późniejszym czasie.
Stan obiektu na dzień: 22.06.2018

NACESŁAWICE (gm. Błaszki) - ruina wiatraka sprowadzonego tu ok. 1916-1917 r. spod Sieradza.
Stan obiektu na dzień: 10.05.2018

MARCJANÓW (gm. Kawęczyn) - wiatrak koźlak wybudowany w XIX wieku. Wiatrak jest ukryty pośród lasów.
Stan obiektu na dzień: 20.06.2015

STANISŁAWA (gm. Kawęczyn) - z wiatraka jak widać już niewiele pozostało.
Stan obiektu na dzień: 13.05.2018

MORAWIN (gm. Ceków-Kolonia) - wiatrak został przeniesiony z Turku. Przy samym wejściu widnieje data 1911, która może oznaczać jego powstanie. Młyn działał do 1992 roku lecz już wówczas był napędzany energią elektryczną. Wenątrz pozostało kompletne wyposażenie i wg. właściciela mógłby nadal działać.
Stan obiektu na dzień: 29.04.2018

STAW (gm. Szczytniki) - pierwotnie pracował w Grzymaczewie koło Wojkowa, skąd został translokowany do Stawu w 1933 roku. Przerobiony na wiatrak elektryczny i pokryty blachą.
Stan obiektu na dzień: 07.05.2018

MIŁACZEWEK (gm. Malanów) - wiatrak znajduje się tuż przy bocznej drodze asfaltowej otoczony zabudowaniami wiejskimi.
Stan obiektu na dzień: 31.05.2018

POPRĘŻNIKI (gm. Goszczanów) - wiatrak zakupiony z miejscowości Dobra.Rozebrany i ponownie postawiony w Poprężnikach w 1920 roku przez właściciela.
Stan obiektu na dzień: 26.08.2018

NOWY NAKWASIN (gm. Koźminek) - wiatrak znajduje się obok asfaltowej drogi.
Stan obiektu na dzień: 14.11.2015

SIEDLĄTKÓW (gm. Pęczniew) - wiatrak koźlak wybudowany w XIX wieku. Wzniesiony na wzgórzu tuż obok zalewu Jeziorsko. Wiatrak posiada żeliwną głowicę, co w regionie łódzkim jest rzadkością.
Stan obiektu na dzień: 21.05.2018

SŁODKÓW (gm. Turek) - wiatrak znajduje się tuż przy drodze z Turku do Konina.
Stan obiektu na dzień: 31.05.2018

TULISZKÓW (gm. Tuliszków) - wiatrak z lewej strony pochodzi z XIX wieku i podobno wewnątrz znajduje się drewniany obraz matki boskiej. Drugi wiatrak natomiast jest pokryty blachą. Oba znajdują się na wzniesieniu górującym nad Tuliszkowem. Podobno mieściły się tam aż 4 wiatraki. Jeden się spalił, natomiast nie znam historii drugiego. Pozostały tylko te dwa skrajne widoczne na zdjęciach. Ogólnie w Tuliszkowie podobno było 6 wiatraków.
Stan obiektu na dzień: 22.06.2018

TRZEBIENIE / WOLA TŁOMAKOWA (gm. Goszczanów) - wiatrak znajduje się tuż przy polnej drodze pośród pól uprawnych.
Stan obiektu na dzień: 03.06.2015

TURSKO (gm. Gołuchów) - wiatrak koźlak wybudowany w 1764 roku.
Stan obiektu na dzień: 15.08.2018

STARY KIĄCZYN (gm. Stawiszyn) - wiatrak jest widoczny z drogi Stawiszyn - Zbiersk. Znajduje się za zabudowaniami w pobliżu małego lasku. Dach wiatraka jest pokryty blachą i bardzo unikatowym elementem, który się zachował jest wygięty dyszel, służący do jego obracania.
Stan obiektu na dzień: 11.02.2019

ŻDŻENICE (gm. Malanów) - wiatrak znajduje się tuż przy polnej drodze w sąsiedztwie pól uprawnych.
Stan obiektu na dzień: 31.05.2018

UNIEJÓW (gm. Uniejów) - dwa wiatraki "koźlaki" przeniesione tam z miejscowości Chorzepin i Zbylczyce. Ciekawostką jest to, że w wiatraku z Chorzepina istnieje możliwość noclegu w niezwykle oryginalnej scenerii zabytkowych urządzeń napędowych młyna. Z kolei wiatrak ze Zbylczyc jest żywym muzeum młynarstwa, w którym można obserwować, a pod okiem kustosza także uczestniczyć w procesie produkcji mąki żytniej.
Stan obiektu na dzień: 05.08.2019

SOBÓTKA (gm. Ostrów Wlkp.) - wiatrak stoi przy zajeździe (motelu) Klara, droga nr 11.
Stan obiektu na dzień: 01.10.2017

SULMIERZYCE (gm. Sulmierzyce) - wiatrak "JAKUB". Wiatrak koźlak powstał w 1795 r. Taka data widnieje na jego mącznej belce. Właścicielem wiatraka był Jakub Kokot. W 2010 roku pięknie odremontowany wiatrak został udostępniony dla turystów, pozostaje w rękach miasta i zwiedza się go w ramach Muzeum Regionalnego Ziemi Sulmierzyckiej.
Stan obiektu na dzień: 25.06.2016

KOSZUTY (gm. Środa Wlkp.) - w Koszutach znajdują się 3 wiatraki koźlaki przeniesione z innych miejscowości w latach siedemdziesiątych. Były tłem dla wybudowanego obok zajazdu i wizytówką znajdującego się w dworku muzeum regionalnego.
Stan obiektu na dzień: 27.10.2018

Koźmin Wlkp. - wiatrak znajduje się na drodze pomiędzy Kaliszem a Miliczem. Jeśli ktoś zna jego lokalizację to proszę o komentarz.
Stan obiektu na dzień: 27.06.2015

ŁUBNA-JAROSŁAJ (gm. Błaszki) - wiatrak wybudowany w 1919 roku, zlokalizowany na wolnej przestrzeni pośród pól uprawnych.
Stan obiektu na dzień: 20.02.2019

WŁOCIN (gm. Błaszki) - wiatrak powstał około roku 1919. Przebudowany dwukrotnie: około 1930 i po 1945 roku. Po generalnym remoncie w 1999 roku pracował do 2012 roku a może nawet dłużej.
Stan obiektu na dzień: 20.02.2019

SADOKRZYCE (gm. Wróblew) - Drewniany wiatrak koźlak wybudowany w 1920 r.
Stan obiektu na dzień: 20.02.2019


© GregKmk | 2015 - 2019

1 komentarz:

  1. Witam, =mikołaj= z Łodzi k. Zgierza. Jestem fan(atyki)em młynów wietrznych.
    Lokalizacja wiatraka w Koźminie Wielkopolskim na mapach google: 51.8178573, 17.45366519.
    Wiatrak w Kosmowie-Kolonii, to wg mnie Kuszyn.
    Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń